“ne bilsen azdır”
“Sormaz ki bilsin, Sorsa Bilirdi, Bilmez ki Sorsun, Bilse Sorardı-Sadi Şirazi”
“Büyük Şutörler Tek Dribbling Üzerinden Atış Yapabilen Oyunculardır.- Rick MAJERUS”
1930’larda her sayıdan sonra orta çizgide uygulanan hava atışının kaldırılmasından sonra hızlı hücum her seviyede oynanan basketbolda bir çığ gibi uygulanmaya başlandı.
Seyirci, antrenör ve de özellikle oyuncular hızlı oyunu çok severler. Çünkü bol bol atış ve koşmaca olanağı sağlar.
Modern, yüksek tempolu hızlı basketbolun gereğini yerine getirebilmek için hücumun belirli bir düzen içinde uygulanması ve oyunculara yeteneklerine göre üstlenebilecekleri görevler verilmesi gerekir. Aşağıda ki hızlı hücum çalışması eldeki kadronun en iyi değerlendirildiği bir çalışmayı içermektedir.
Çalışmaya başlamadan önce oyunculara 1 ile 5 arasında birer numara veririz. Böylece, her bir oyuncunun üstlenecekleri görevi belirleriz, oyuncuların antrenman ve maçlarda birbirleri ile daha kolay iletişim kurmalarını sağlarız. Oyuna yeni bir oyuncuyu sokarken ona vereceğimiz numara aynı zamanda oyun içinde üstleneceği görevinde tanımını sağlar. Bütün oyuncular her beş görevi de çok iyi bilmek ve üstlenmek zorunda olacakları gibi birbirleri ile ve antrenörleri ile iyi bir iletişim kurma olanağı elde ederler.
Oyuncuların üstlenecekleri görevler;
1 NO’LU OYUNCU: Oyun kurucudur. Rebound alan oyuncudan veya topu oyuna sokan oyuncudan topu hemen almalıdır. Topu aldıktan sonra en hızlı şekilde hücum sahasında boş olan arkadaşına veya topu en iyi değerlendireceğine emin olduğu arkadaşına pas verebilmelidir.
1 no’lu oyuncunun iyi bir top kontrolüne sahip olması, tüm sahayı görme yeteneğinin bulunması ve her şeyden önemlisi en iyi şutör arkadaşına pası verebilme yeteneğine sahip olması gerekir.
2 NO’LU OYUNCU: 2 no’lu oyuncunun hızlı hücum için sahanın sağ yan çizgisi tarafından çok hızlı koşması gerekir. Genellikle takımın en yüzdeli oyuncusudur. Özellikle uzak mesafe atışlarında başarılı olmalıdır. Böylece savunmanın gömülmesini önleyip üzerine çıkmalarını ve çember altında diğer takım arkadaşlarının hareketlerinin serbest kalmasını sağlamalıdır.
2 kendi kanalında çok hızlı koşmalıdır. Topun hep önünde olmalıdır. Böylece, 1’den çok rahat pas alma imkanı yakalayacaktır. Pası aldığında atış kullanabilir, çembere yüklenebilir, diğer kanaldaki başka bir arkadaşına pas verebilir.
3 NO’LU OYUNCU: 3 no’lu oyuncu, sahanın sol yan çizgisine yakın koşar. Her ne kadar görevi 2 ile aynı ise de hemen pas alıp çembere yüklenme fırsatını yakalamaya çalışır.
3 no’lu oyuncu takımın en hızlı ve güçlü oyuncusu olmalıdır. Takımın en iyi atletidir. Bütün hareketlerini çembere doğru yapmalıdır ve hücum reboundlarına girmeye çalışmalıdır. ”Her kaçan top bana verilmiş bir pastır” diye düşünerek hareket etmelidir.
4 NO’LU OYUNCU: 4 no’lu oyuncu hızlı hücum için sahanın tam ortasından koşar. Koşu alanı üç saniye koridorunun tam ortasıdır. Takım arkadaşları topa hakim olur, olmaz 4 sahanın tam ortasından hücum sahasına doğru var gücü ile koşar. 1 veya 3’den pas almak için bütün dikkatini verir.
Eğer her hangi bir pas alamazsa koşusunu sürdürür. Ve üç saniye koridorunun sağ tarafında pivot noktasına yerleşip pas almak için hedef gösterir.
4 no’lu oyuncu uzun boylu, yapılı ve hareketli bir oyuncu olmalıdır. Eğer sürekli koşma özelliğine sahipse durdurulması imkansız bir oyuncu olabilir.
4 no’lu oyuncu aynı zamanda sayı yedikten sonra hücumun başlatılması için arkadaşlarına yardım edebilmelidir. 1 pası alana kadar serbest atış çizgisinin üzerinde beklemelidir. Eğer savunma oyuncuları 1’in pas almasını engelliyor ise 4 devreye girip ilk pası almalıdır. 5 ilk pası 4’e verip hücumun başlamasını sağlayabilir. 4, 5’den pası aldıktan sonra 1’e güvenli bir pas vermeye çalışmalıdır. (Şekil 2)
5 NO’LU OYUNCU: 5 no’lu oyuncu, Birçok sorumluluğu üstlenebilmelidir. Eğer rakip sayı yaptı ise topu oyuna sokma görevini üstlenmelidir. Topu fileden alıp hemen dip çizgiden dışarı çıkıp, pasını 1’e vermeye çalışmalıdır.
Hızlı hücum için en elverişli zaman rakibin sayı attığı andır. İlk pası verdikten sonra 5 izleyici (traier) olur. 1’in ters tarafındaki kanaldan ve 1’in arkasından hücuma katılır.
İyi bir 5 numara, uzun boylu, iyi bir reboundçu, iyi bir pasör ve etkili olarak çembere yüzü dönük ve sırtı çembere dönük olarak oynayabilen oyuncu olmalıdır. Hızlı hücum sonunda rahat kullanabileceği birçok atış olanağı doğacaktır. Ama 5 dışarıdan atış kullanabilme yeteneğine sahip olmalıdır.
ERKEN YAKALANAN FIRSATLAR
Size açıklamaya çalıştığımız bu hızlı hücum sistemindeki amacımız savunmayı yerleşmeden yakalayıp sayı atmaktır. 5 oyuncu da görevlerini uyum içinde yerine getirebilirlerse, birçok değişik hızlı hücum olanağı ortaya çıkacaktır.
Her oyuncunun belirlenen kendi kanalından disiplinli ve istenilen şekilde koşması en önemli şartlardan birisidir. 2 ve 3 her hücum fırsatında çok hızlı ve yan çizgilere yakın, geniş alan yaratacak biçimde koşmalıdırlar. 4 orta kanalı doldurup, yine çok hızlı koşmalı ve her an pas alıp, vermeye hazır olmalıdır. 5 sahayı çok iyi görebilmeli ve gerekirse 1’in görevini üstlenebilecek yetenekte olmalıdır.
Kuşkusuz her oyuncunun üstlendiği görev çok önemlidir. Ancak, 1 liderliği üstlenmelidir. Aynı zamanda karar görevini de benimsemelidir. Böylece verim en üst düzeye ulaşacaktır.
1-1 OLANAK 1 (Şekil 3’e Bak)
1 öncelikle sol yan çizgiden koşan 3’e pas vermeyi denemelidir. Eğer 3 savunmanın arkasına sarkabilmişse uzun, hedefini bulan güzel bir pas verip, 3’ün çembere kolayca yüklenmesini sağlayabilmelidir.
Eğer 3 yan çizgiden her zaman var gücü ile koşabilirse çoğu kez isabetli paslar alıp kolay sayı yapma olanağı yakalayabilir.
1-2 OLANAK (Şekil 3’e Bak)
3 gibi 2’de hemen boş alandan koşmaya başlar. Üç saniye koridoruna ulaşmadan önce yan çizgiye yakın var gücü ile koşarak 1’den pas bekler. Eğer atış imkanı varsa hemen kullanmalıdır. Üç sayılık atış imkanını kullanması takıma yararlar sağlar
2’nin Uyması Gereken Kurallar
Eğer üç, dört pastan sonra kolay sayı yapma olanağı varsa onu tercih etmelidir. Hücum sahasına var güçleri ile koşan 3 ve 4 için mükemmel hücum reboundu fırsatı doğabilir. Unutmayın ki, isabetsiz atışlar, hücum oyuncusunun arkadaşlarına verdiği pas olarak kabul edilmelidir.
1-4 OLANAK (Şekil 3’e Bak)
4 no’lu oyuncunun koşu kanalından koşan hücum oyuncuları genellikle kolay turnike imkanı bulurlar. Çünkü, rakipler genellikle savunmaya geri koşamayabilirler. Bu kanaldan sayı yapma olanağı genellikle sayı olan hücumlardan sonra elde edilir. (Şekil 3)
1 ileri koşan ve eli ile hedef oluşturup pas isteyen 4’e pas vermeye çalışır. Bu hücumda en önemli nokta 1’in 4’e en müsait olduğu bölgede pas vermesi ve kolay atış yapmasını sağlamasıdır.
1-2-4 VE 1-3-4 OLANAKLARI
Eğer 2 ve 3 pas alırlarsa ve atış kullanma veya çembere yüklenme imkanları yoksa, içeride 4’e pas vermeye çalışırlar. 4 ortadaki kanaldan koşar ve topun olduğu tarafta ki pivot noktasına yerleşir. 2 ve 3 topla aldatma hareketi, dip çizgiye doğru top sürme ve sıçratarak pas yeteneklerini kullanabilmelidirler.
SON ANDA YARARLANABİLECEK FIRSATLAR
Her hangi bir sayı olanağı yaratılamadı ise,
Top çevirme denenebilir. Bu hareketi uygulamada amacımız hücuma en arkadan koşan 5’den yararlanmaktır. Hızlı hücum sahanın her iki yanından da uygulanabilirse de topun ters verilmesi kararını 1 verir.
Hızlı hücumun sahanın sağ tarafından başlatıldığını varsayalım. Eğer hücum sahanın sol tarafından başlatılıyorsa, sağ tarafta uygulanan hareketlerin aynısı sol tarafta da uygulanır.
1 veya 2 pası arkadan koşan takipçi ( trailler) 5’e verirler. Top 1 veya 2’nin elinden çıkarken 4, 5’ten pas almak için üç saniye koridorunun içine doğru hamle yapar. Pivot oyuncularını önden savunan takımlar bu paslaşmadan oldukça zarar görebilirler.
5 topu 3’e vermeden önce içeride pas verebileceği bir arkadaşını aramalıdır. 3, 5’den pas almadan önce V aldatma hareketi yaparak savunmasından kurtulmaya çalışmalıdır. Yakın ve baskılı savunma yapan bu gibi arkadan kaçış (back-door) hareketi yaparak savunmayı etkisiz hale getirebilirler.
Hücumun doğal akışı görülmektedir. Top forvetteki 3’e çevrilmiş ve 4 pivot noktasına yerleşmiştir. 5 ve 1, 2’ye ikili perdeleme yaparlar. 2 ikili perdelemeden yararlanmadan önce savunucusundan kurtulmak amacı ile hareketine V aldatma adımı ile başlamalıdır. Bu hareket çok etkilidir çünkü 2 ve 4 ‘e ikili oynama imkanı verir.
Eğer 3 pasını 4’e veremezse, ikili perdelemeden yararlanıp dışarı çıkan 2’ye pasını verir.
Savunmada baskılı adam adama savunma yapan takımlar pas arası yapıp 3’ün 2’e vereceği pası engellemeye çalışacaklardır. Bu gibi durumlarda 5 perdelemeden sıyrılarak hemen topun olduğu taraftaki üç saniye koridoru köşesine fırlar ve pas ister.
Bir diğer hücum hareketi pasın 5’e verilmesi sonrasında uygulanır. (Şekil 7) 4 serbest çizgisine doğru pas alma yerine 2’e arkadan perdeleme yapar. Böylece bir seri perdeleme ve pas almak için hareketlere başlanmış olur.
2, 4’ün arkadan yaptığı perdelemeden yararlanarak çembere doğru hareketlenir ve 3’e arkadan perdeleme yapar. 1, 2’ye perdeleme yapan 4’e perdeleme yapar.
Hücum 5’in 4’e pas vermesi ve 2’ye perdeleme yapması ile sürdürülür.