“Eğer Kendine Güvenmiyorsan Başarılı Olman İmkansızdır.
Doug HALL”
“Sormaz ki Bilsin. Sorsa Bilirdi. Bilmez ki Sorsun. Bilse Sorardı.
Sadi ŞİRAZİ”
“NE BİLSEN AZDIR.”
Maçı oyuncular kazanır.
Coachlar antrenmanları kazanırlar.”
Antrenmanlar oyuncuların yeteneklerini geliştirmek için coachların sahip oldukları en değerli süredir.
Coachların uyguladıkları birçok antrenman hiçbir geliştirici özelliği olmayan, genellikle bir drill den diğerine geçilen zamanın boşa harcandığı bir düzendir.
Tüm coachlar zamanlarının çoğunu oyuncularına sürekli bilgi aşılamakla ve onları cesaretlendirmekle geçirmelidir. Bir sonraki drillin ne olacağını düşünmemelidir
Coach antrenman düzenlemelerini nasıl yapacağını ve antrenmanlardan nasıl daha çok yarar sağlayacağını planlamalıdır. Bunun yolu düzgün bir antrenman programı düzenleyebilmekten geçer.
Antrenmanlarda uygulanacak programa ilişkin ünlü coachların söylediklerine kulak vermek gerekir.
Bobby Knight “Antrenman programını bir gece önce hazırlarım. Antrenmandan birkaç saat önce düzeltmeleri yaparım.”
John Wooden “Antrenmanda harcadığım süreden fazlasını antrenman programını düzenlemeye harcarım. Her antrenman önceden çok iyi hazırlanmış programı uygularız.”
ANTREMANIN TEMEL İLKELERİ
Bir antrenman programı beş bölüme ayrılabilir.
1-Dinamik ısınma/vücut hareketleri.
2-Kişisel yetenekleri geliştirme çalışmaları.
3-Takım ve taktik çalışmaları.
4-Tam saha/yarı saha oyunlar.
5-Soğuma.
Her bölümü ayrı, ayrı inceleyip sonra her bölüm için harcanacak süreyi belirlemek gerekir.
1-DİNAMİK ISINMA/VÜCUT HAREKETLERİ
Maalesef antrenmanın bu bölümleri antrenörler tarafından geçiştirilmektedir. Esas antrenmana geçmeden önce 2-3 dakikalık hızlı ısınma yeterli görülmektedir.
Altyapı maçlarını seyrettiğinizde, iyi oyuncuların vücut dengelerinin çok iyi olduğu, yön ve sürat değiştirmeyi çok çabuk yaptıklarını görürüsünüz. Zayıf oyuncuların vücut dengelerinin ya çok yetersiz veya hiç olmadığını görürüz.
Oyunculara daha ilk başında tüm temel bilgileri ve hareketleri öğrenmelerini sağlamak çok önemli ve yararlıdır. Temel bilgileri yeterince öğrettikten sonra yeni ve daha geliştirici yetenekleri öğretmelidir.
Çalışmanın bu bölümü oyuncuların yeteneklerini geliştirmekten çok daha fazla yarar sağlar. Sakatlanmaları ve sakatlıkları önlemeye yardım eder. Hayatının her devresinde sağlıklı kalmalarını sağlar. Şunu unutmamak gerekir ki, oyuncular zaman içinde basketbolun dışında başka spor dallarına yöneleceklerdir.
Dinamik bir ısınma için;
-Kısa hızlı deparlar.
-Arka arka koşma.
-Savunma kaymaları.
-Yön değiştirerek koşma
-Hız değiştirerek koşma.
-Hafif sıçramalar.
YETENEK GELİŞTİRME
Altyapıda oyuncuların yeteneklerini geliştirme çalışmaları antrenman programlarının en önemli bölümünü oluşturmalıdır. Drill ve oyunların yeteneklerini geliştirici olması yanı sıra eğlenceli ve ilgi çekici olmasına dikkat edilmelidir.
Altyapı çalışmalarında antrenmanların büyük bir bölümünü yetenek geliştirme çalışmaları oluşturmalıdır. Driller eğlenceli ve ilginç olmaları yanı sıra yetenek geliştirici özellikler taşımalıdır.
Bu çalışma da kullanılacak driller oyuncuların yeteneklerini geliştirici hareketleri doğru olarak nasıl uygulayacaklarını içermelidir. Ayrıca, bu driller aynı zamanda yeteneklerini nasıl ve ne zaman kullanacaklarını da öğretmelidir.
Oyuncuların yeteneklerini geliştirici driller genellikle antrenörler tarafından uygulanmayıp es geçilmektedir.
Şut konusu Jeff Van Gundy’nin söyledikleri çok doğru ve yerindedir.
“Şut yüzden karar verme ve doğru şut tekniği ile yükselir.”
Bu kural sadece şut değil tüm diğer temel hareketleri içermelidir. Oyuncuların karar verme yeteneklerini geliştirmek ve tecrübe kazanmaları için oyuncuları başarılı olabilecekleri pozisyonlarda oynatmalıyız.
Driller ile ilgili şöyle bir düşünce oluşturulabilir.
Birçok antrenör antrenmanlarda V cut (V hareketi) çalışırlar. Bu hareketi çalışmanın amacı forvet noktasında savunmasından kurtulup serbest kalıp pas alabilmektir. Antrenörler oyuncularına çembere nasıl yöneleceklerini, savunmadan nasıl uzaklaşmak için hangi ayak hareketlerini uygulamaları gerektiğini, pas almak için dışarıya aniden nasıl çıkacaklarını öğretirler. Pası aldıktan sonra çembere nasıl yükleneceklerini, hatta 1, 2 kez top sürdükten sonra jump shot kullanmayı öğretirler.
Daha sonra oyuncu gerçek bir maça çıkar. Ayak hareketlerini (foot work) çok iyi uygulamayı bilmesine rağmen yine de savunmasından kurtulamaz.
Niçin bu öyledir? Çünkü maç sırasında bu hareketi nasıl uygulayacakları öğretilmemiştir. Savunma karşısında ne zaman çembere yükleneceğini, pas almak için ne zaman dışarı fırlayacağı gibi konular ile ilgili yeterli tecrübeleri yoktur.
Belirtilmek istenen nokta şudur; oyunculara basketbolun teknik yönünü ve maç sırasında yararlanabileceği tecrübeyi kazandıracak driller programa dahil edilmemiştir.
Bu ikili drilli denemenizi öneririm.
Örnek dribbling çalışması 5 dakika durarak top kontrolü çalışması ve top sürerek “elim sende” oyunudur.
Örnek Şut çalışması:
5 dakika süre ile şut form çalışması ve sonrasında 1’e 1 eşli şut veya çembere yüklenme turnike atışı çalışılır.
5 dakika süreyle doğru, hatasız pas çalışması çalışılır.
10 dakika 5’e 4 pas çalışması yapılır. Bu çalışmadan amaç hücum takımlarının oyuncu sayısı üstünlüğünden yaralanıp doğru paslaşma tekniklerini geliştirmeleridir.
Antrenmanların sonunda taktik maçları yaparız. Bu tür maçlar oyuncuların yeteneklerini geliştirirken aynı zamanda oyunculara karar verme yeteneklerin geliştirmelerini de sağlar.
Bobby Kni,ght “Drilleri oyuncuları düşünmeye yönlendirecek şekilde düzenleyin.” der
Altyapılarda driller 10 dakikayı geçmemelidir. Süre 10 dakikayı aşarsa oyuncuların dikkatleri dağılacaktır. Drillerin kısa ve eğlenceli olmaları tercih edilmelidir.
TAKIM STRATEJİLERİ
Şunu açıklamakta beis duyulmamalıdır. Takım stratejileri alt yapı basketbolunda çok önemli değildir. Hele yaşı 10’un altında ki çocuklarda strateji kavramına hiç yer verilmemesi çok daha uygun olacaktır.
Takım stratejileri bölümünde şu başlıklar yer alır.
-Takım Hücumu
-Takım savunması
-Hücum dizilişleri
-Özel dizilişler.
Eğer antrenmanlarda yukarıdaki başlıkları uygulamak istiyorsanız çalışmalarda sadece çok az bir zaman ve bölümünü ayırmaya özen gösterin.
Birçok antrenör çalışma programlarını oyuncularının temel yeteneklerini geliştirmek yerine oyuncuların beyinlerini hücum setlerini ezberleterek doldururlar.
Unutmayın ki, antrenörler olarak amacınız oyuncularınıza basketbolun nasıl oynanacağını öğretmektir.
Asla topa sahip olunduğunda oyuncuları hücum için sahanın hangi noktasına durmaları gerektiğini öğretmeyin.
Sakın yanlış anlaşılmasın; hücum setlerinin bir sakıncası yoktur. Alt yapı antrenmanlarında bu çalışmaya yer verilmelidir. Ama, antrenmanın yarısını hücum setlerine ayırmanın bir yararı kesinlikle yoktur. Çünkü antrenmanın her saniyesi çok değerlidir. Bu kıymetli süreyi “Antrenman Programı Yapılandırması” bölümümde belirlenen sürelere göre uygulayabilirsiniz. Arzu edilirse sunduğumuz programdan bazı çalışmaların süreleri azaltıla bilinir veya tamamen çıkarıla bilinir.
Kısa Süreli Maçlar
Her antrenmanda oynanan kısa süreli maçlar ve kenar oyunlar takımın gelişmesinde çok önemli ve yararlıdır.
Ver-kaç hareketlerini en ayrıntılı noktasına kadar öğretmek çok önemlidir. Ancak, antrenmanda yapılacak kısa süreli maçlarla oyuncuların sahada nasıl ve nerede duracaklarını takım başarısı için öğrenmek zorundadırlar. Öğrenmenin teknik yönü önemlidir. Ancak, oyuncuların istenen tekniği uygulayabilmelerinin gerektiğini bilmeleri bir o kadar önemlidir.
Bunun anlamı oyuncuları 5’e5 maçlarda başı boş bırakıp, istedikleri her şeyi yapmalarına izin vermek değildir. Ayrıca, 1’e 1, 2’e 2, 3’e 3 oyunlara da çok özen göstermek gerekir.
Oyuncuların çalışmalarda 2’li, 3’lü, 4’lü yapacakları oyunlar da yararlı olur.
-Oyuncular topla daha çok temastadırlar.
-Oyunculara hareket için daha geniş bir alan sağlanabilir.
-Sayı yapmak için daha çok fırsat yakalarlar.
Bundan başka bazı diğer avantajlar vardır.
Sağlanan bu avantajlar oyuncunu daha çabuk gelişmesine ve basketboldan daha çok keyif almasını sağlar.
Eğer salonda ikiden çok çember varsa hepsinden yararlanıp daha çok maç yapmaları sağlanabilir.
Diğer bir önemli nokta yarı ve tam saha maçlarda oyuncuların değişik yeteneklerini geliştirmek için değişik uygulamalar yapılabilir.
Örneğin, en önemli uygulama “top sürmesiz maç” yaptırmaktır.
Böylece, oyuncuların oyunu okuma yetenekleri geliştirilir, çembere doğru topsuz hareket etmeyi, pas alabilmek için serbest kalmayı öğrenirler. Bu kural oyuncuları başlarını öne eğip 7,8 kez top sürüp sonunda kötü bir atış yapmamayı öğretir. Aynı zamanda bir oyuncunun elinde iken diğer 4 oyuncunun sahada boş boş dolaşmalarını engeller.
ANTREMAN BİTİŞİ
Antrenmanın sonu birkaç dakikalık yavaş koşu ve hızlı yürüyüşle bitirilmelidir. Arkasından durarak esnetme hareketleri yapılmalıdır.
Böylece vücut ısısı düşürülür ve esnetme hareketleri vücuttan laktik asidin ve diğer vücut atıklarının atılmasını sağlar.
Esnetmeyi yapmaları için oyuncuları sürekli zorlamak gerekir.
En son olarak bir sonraki antrenman veya maç hakkında talimatlar verilir ve dağılınır.
ANTREMAN PROĞRAMININ YAPISI
Şu ana kadar antrenman planının her bölümünü ayrı ayrı anlatmaya çalıştım. Antrenmanlarda her bölüm için ne kadar süre ayrılacağının belirlenmesi gerekir.
Yapılması gereken ilk iş takım için düşündüğünüz öncelikleri belirlemek olmalıdır. Örneğin; savunma, hücum, hücum, hücum sistemleri gibi. Öncelikleri tespit ettikten sonra aşağıda belirtilen sürelerde öncelikleri yerine getirmek olmalıdır.
Eğer gerekirse temel hareketleri çalışmak için fazladan zaman kullanabilirsiniz.
Aşağıda eldeki süreye göre antrenmanları nasıl zamanlandırılabileceğini gösterilmektedir.
60 DAKİKALIK SÜRE
-ISINMA 10 dakika,
-TEMEL HAREKETLERİN ÇALIŞMASI 25 dakika,
-TAKIM ÇALIŞMASI 10 dakika
-ANTREMAN MAÇI 10 dakika
-GEVŞEME 5 DAKİKA
90 DAKİKALIK ÇALIŞMA
-ISINMA 15 dakika
-TEMEL HAREKETLERİN ÇALIŞILMASI 45 dakika
-TAKIM ÇALIŞMASI 10 dakika
-TAM SAHA MAÇ 15 dakika
-GEVŞEME 5 dakika
120 DAKİKALILK ÇALIŞMA
-ISINMA 20 dakika
-TEMEL HAREKETLERİN ÇALIŞILMASI 60 dakika
-TAKIM ÇALIŞMASI 15 dakika
-TAM SAHA MAÇ 20 dakika
-GEVŞEME 5 dakika
Tüm bu bilgiler çerçevesinde teknik bilgiler ve oyuncuların gelişen yeteneklerini daha da geliştirerek iyi bir takım oluşturulabilir. Temel hareketleri ve yetenekleri geliştirme çalışmaları antrenmanların vazgeçilmez bir parçası olmalıdır.
ANTREMAN PROĞRAMLARI İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR:
Sizlere sunulan makaleden elde edilecek bilgiler çerçevesinde her antrenman için her gün aksatmadan ayrıntılı günlük planlamalar yapmanız gerekir.
Planlı olarak düzenlenecek bir plan ve program sayesinde antrenmanlarınız daha düzenli, yararlı ve oyuncuların gelişmesini sağlayacaktır. Ayrıca, siz antrenörlerin daha iyi birer antrenör olmanıza yardımcı olacaktır.