“Maçların Çoğu Kaybedilir. Kazanılmaz. Casey STENGEL”
Dr. James GAIL
Makale gerçek maç içinde gelişen gerçek gelişmeleri aksettirmektedir. Hazırlık dönemini ve diğer faktörleri konu dışı bırakarak tartışmaya devam edelim. Belirteceğimiz konuların doğru uygulanması halinde maçların kazanılması sağlanabilir. Bu başlıkların doğru uygulanması galibiyet ve mağlubiyetleri getirir. Mağlubiyetlerde unutmayın ki “rakipleriniz sizden daha güçlü olabilirler.” Her iki takımında eşit güçte olduklarını düşünürsek ve aşağıdaki başlıklarda daha çok hata yapan takımın maçı kaybedeceğine emin olun.
MAÇ KAYBETMENİN YEDİ NEDENİ:
*Top kaybı, yanlış karar verme,
*Yanlış şut seçimi,
*Savunmada baskı kurmamak, mücadele etmemek,
*Savunma rebundu alamamak, hücum oyuncusuna blok yapamamak,
*Savunmaya çabuk geri koşamamak,
*Gereksiz yapılan fauller,
*Takım oyunu oynayamamak,
*TOP KAYBI, YANLIŞ KARAR VERME
Hücumda her fırsat değerlendirilebilmelidir. Top hücum takımında iken hedef en azından doğru bir atış kullanabilmektir. Hedef hücum reboundu kollanırsa ikinci bir sayı imkanı yakalayabilmektir. Doğru bir atış veya iki serbest atış her hücumda amaç olmalıdır. Bu her hücumun sayı ile sonuçlanması demek değildir. Böyle bir düşünceye sahip olmak gerçekçi değildir. Ama her hücumu sayıya yönelik yapmayı düşünüp planlamalıdır.
Değişik hatalar, top kaybı, 3 saniye ihlali hatalı perdelemeler, isabetsiz pas hedeflenen amaca ulaşmayı engelleyecektir. Örnek: Hücum oyuncusunun elinde top varken kötü kararlar vermesi hata kaybına, kötü pas vermeye yol açar. Örneğin; top sürerek iki, üç savunma oyuncusunun arasına dalmak, verdiği pasın savunma tarafından kapılması gibi.
NBA maçlarını seyrediyorsanız, takımların bazen uzun süre sayı yapamadıklarını görürsünüz. Esas neden top kayıpları, kötü hücum, kötü şut seçimidir. Top kayıplarını azaltın, doğru atış fırsatlarınız çoğalsın.
*YANLIŞ ŞUT SEÇİMİ
Oyuncular hücumda alıştıkları bölgeden, doğru mesafeden, doğru zamanlama ile atışlarını kullanmalıdırlar. Topa sahip olunan her hücumda topu çok iyi değerlendirerek sayı olanağı arttırılmalıdır. Yanlış atışlar hücumu öldürür.
*SAVUNAMADA BASKI KURAMAMAK, MÜCADELE EDEMEMEK
Başa baş oynanan maçlarda baskılı savunma yapan ve daha çok savunma reboundu alan takımlar galibiyete ulaşırlar. Tabii ki kazanılan topların sayıya çevrilmesi gerekir.
Her topa sahip olunduğunda doğru atışın kullanılmasının önemini belirtmekte yarar vardır. Savunmada her atışı engellemeye çalışılır ve topa sürekli baskı yapılır. Top çembere altından uzak tutulmalıdır. Hücum takımı isabetsiz atış yapmaya ve top kaybına zorlanmalıdır. Sonuçta alınan reboundun ve kapılan topu doğru atışla sayıya çevirmek galibiyeti getirecektir. Hücumda zorlanılsa bile baskılı bir savunma bu açığı kapatmayı sağlayacaktır. Her maç baskılı savunma yapmak için çok çalışılmalıdır. Hiçbir oyuncu savunmada gevşek davranmamalıdır. Eğer oyuncu dinlenmek istiyorsa hücumda ve kenarda dinlenmelidir. Gevşek savunma hücuma kolay fırsatı vermek, top kaybından sonra mücadele etmemek maçı kaybetme nedenlerindendir.
*SAVUNMA REBOUNDU ALAMAMAK, HÜCUM OYUNCUSUNA BLOK YAPAMAMAK
Tekrarlamak gerekirse, baskılı savunma ve rebound birçok başa baş maçın kazanılmasını sağlar. Bir atış sayı olmamışsa reboundu alan hücum takımı ikinci, üçüncü şut şansı elde eder. Savunma da blok yapılmazsa ve rebound alınamazsa maç kazanma şansı azalır.
Savunma da topa tekrar sahip olma amacı hep ön planda tutulmalıdır. Hücum takımı şut atınca savunmanın tek amacı o topa sahip olmaktır. Tüm savunma oyuncuları blok yapmalı ve rebound almaya çalışmalıdırlar.
Blok yapamamak ayrıca arzu edilmeyen faullerin yapılmasına neden olur.
Kısa boylu bir savunma oyuncusu kendisinden daha uzun bir hücum oyuncusunun rebound almasını engelleyebilir mi? Her ne kadar biraz zor gibi düşünülse de eğer bütün savunma oyuncuları atak ve sert bir şekilde hep birlikte blok yaparlarsa hücum takımını çemberden uzak tutmayı başarabilirler. Hücum oyuncuları bu gibi sert savunmaları aşmak için bloğun etrafından aşmak yerine savunma oyuncusunu itip, kakarak faullü bir şekilde rebound almaya çalışırlar. Hücum oyuncularının faul sayılarının artmasını sağlarlar. Blokta başarılı olmak için ayaklar üzerinde çabuk hareket etmek ve ayakları çok iyi kullanmak gerekir.
*SAVUNMAYA ÇOK ÇABUK GERİ KOŞAMAMAK
Savunmaya çabuk geri koşamamak hücum takımına boş turnikeler ve kolay atış imkanı verir. Bazen oyuncular yorgun oldukları için geri koşamazlar. Oyuncular alınacak mola veya bir süre kenarda dinlendirilebilirler.
Hayret bir şekilde bazen oyuncular savunmaya geri koştuklarını zannederler ama maç kasetlerinin incelemesinde gerçekten geri koşamadıkları görülür.
Bu gibi durumlarda kilit nokta atılacak ilk birkaç adımdır. Oyuncu savunma oyuncusunun reboundu aldığını görür ve kısa bir süre tereddüt eder ve hemen geri koşmaya karar verir ama iş işten geçmiştir bile. Oyuncular hemen organize olup, topun el değiştirdiğini sezinleyip tereddüt etmeden ilk üç, dört adımı en çabuk şekilde atmalıdır. Birçok coach oyuncularının çember altına geri koşmalarının ister. Bir oyuncuyu topa baskı yapmakla görevlendirerek geri bırakır. Diğer dört oyuncu çember altına koşarlar. Bir ayakları üç saniye koridorunun içine basarak beklerler. Topun ilerlemesini durdurmak amacı ile savundukları oyuncuları bulurlar.
Savunma oyuncusu savunmaya geri koşarken top ile aynı hizada ise veya topun bir, iki adım gerisinde ise topun önüne geçmek için savunmaya daha hızlı koşmalıdır. Aksi takdirde coach yorulduğuna kanaat getirir. Kenarda dinlenmesini isteyebilir. Ama takımın en iyi oyuncusu geri koşmuyorsa? Doğrusu takımın en iyi oyuncusu olmadığı düşünülebilir veya kenara alınıp dinlenmesi sağlanabilir. Büyük oyuncular maç kazanmak isterler. Hem hücumda hem de savunmada bütün güçleri ile mücadele edip kazanmak isterler.
*GEREKSİZ YAPILAN FAULLER
Doğru ve zamanında yapılan fauller olduğu gibi yanlış ve zamansız yapılan faullerde vardır. Baskılı savunma takım oyuncuları arka sahada faul yaparlarsa veya savunma ribauntlarında yaptıkları fauller gereksiz faullerdir. Maç süresi durur. Rakip iki serbest atış kullanır. Biz boş yere sayı yapma imkanımızı yitiririz. Maçın sonlarında bu gibi fauller ancak skor olarak geri isek yapılabilir. Aksi takdirde bu gibi fauller gereksiz ve zararlı faullerdir.
Üç sayılık atışa faul yapılması asla faul yapılmaması gereken faullerdendir. Sıçrayarak atışla yapılan atışta kötü bir fauldür. Kol kaldırılarak atış engellenmeye çalışılır ancak faul yapmaktan sakınılmalıdır. Ama atıştan sonra blok yapabilmek için çaba göstermek gereklidir. Üç saniye koridoru içinde çembere yönelen hücum oyuncusunun çembere yönelmesini elini, kolunu sallayarak faul yapmak kötü ve lüzumsuz bir fauldür. Savunma oyuncusu elini, kolunu kullanarak hücum oyuncusunun yolunu kesmeye çalışmak yerine ayaklarını kullanarak hücum oyuncusunu engellemeye çalışmalıdır.
Doğru faul üç saniye koridoru içinde kolay sayı atabilecek bir hücum oyuncusuna yapılacak bir faul doğru yapılmış fauldür. Bu tür kolay sayıları öncelikle savunmayı deneriz, gerekirse faul yapabiliriz. Bu gibi durumlarda kasti faul yapmamaya çalışılmalıdır. Oyuncuların basit ve ucuz faul yapmamalarını isteriz. Her atışı engellemek için sonuna kadar mücadele edilmeli ve gereken çaba gösterilmelidir.
Maçın başında yapılacak lüzumsuz fauller takımı zor durumda bırakacaktır. Faul sayıları dolayısıyla en verimli anlarda kenarda oturmak zorunda kalacaklardır. Boş ve kolay sayı bulurlar. Aynı zamanda sürenin durmasına neden olunur.
Başa baş oynanan maçlarda takım faulleriniz yükseldiği için rakip oyuncular kolay sayı için serbest atış çizgisine giderler.
*TAKIM OYUNU OYNAYAMAMAK
On iki oyuncunun da bir maçta oynadığı takımların yenilmesi zordur. Eğer bir takımda birkaç oyuncu kendileri için oynuyorlarsa, yukarı da belirtilen birçok sıkıntı ortaya çıkacaktır. Yanlış şut seçimi zorlanarak yapılan atışlar takım olmaya engeldir. Bu durum diğer oyuncuların davranışlarına etkisi olacaktır. Maçta takımın mücadele gücü düşer ve oyuncular mücadeleyi gevşetirler.
Takımın yıldız oyuncuları savunmaya geri koşmayabilirler ve savunmayı savsatabilirler. Kişisel oyun kötü paslara ve hücumda hücumun yavaşlamasına neden olur. Coach oyuncularına sinirlenip bu oyuncuları oyundan çıkarırlar. Kenarda olumsuz bir ortam ve hava oluşur. Oyuncuların arasında olumsuz ilişkiler doğar ve gelişir. Coach oyuncularına bağırmaya başlar, hakemlerle sürtüşür.
Takımda kişisel oynayan oyuncular bilmelidirler ki sezon sonunda şampiyon olamayacaklar ve sezon boyu çabaları boşa gidecektir. Şampiyonluklar takımda birkaç oyuncunun yer aldığı, kendileri için oynayanların değil takım oyununu benimseyen oyuncuların birlikte oynamaları , fedakarlık yapmaları ile sağlanır.